Malum Black Friday yaklaşırken indirimler de birer birer kendini göstermeye başladı. Ülkemizde son bir kaç yılda iyice popülerleşen Kara Cuma ya da daha makul adıyla Efsane / Muhteşem / Süper Cuma artık herkes tarafından beklenen, her sene ciro rekorları açıklanan bir dönem haline geldi. Bu Cuma konusunda bir ortak karara varılamamasından mıdır bilinmez markalar artık kendi kampanyaları ve dönemlerini oluşturmak için yatırım yapmaya başladılar.
Trendyol’un 9-12 Kasım “Süper İndirim Günleri“, N11’in 11.11 “Yılın İndirim Şovu“, Hepsiburada’nın “Efsane Kasım” etkinliği , Gittigidiyor’un 11 Kasım “Kazananlar Günü” ya da 9-10 Mart “Gerçek İndirim Günleri” gibi kampanyaları bunlara örnek.
Peki bu kampanyalar gerçekten söylendiği gibi “süper” mi? İndirimli ürün bulmak mümkün mü? Fiyatlar gerçek mi? Hiç alışveriş yapamayalım mı?
Gelin bu sorulara cevap bulmak için konu üzerine biraz düşünelim ve kendimize akıllı alışveriş stratejileri geliştirmeye çalışalım.
Neden Trendyol?
Aslında anlatacağım şeyler tüm online alışveriş siteleri için geçerli. Son dönemlerde influencerlar sayesinde popülerliğini arttıran ve gündeme oturan Trendyol sadece bir örnek. Konuyu daha anlaşılır kılmak üzerine Trendyol örneği üzerinden anlatacağım. Siz anlattıklarımı kendi tercih ettiğiniz online alışveriş platformları için uyarlayabilirsiniz.
Trendyol Nedir?
Trendyol da pek çok diğer alışveriş sitesi gibi bir pazar yeri. Tüm alışveriş siteleri bir pazar yeri değil fakat yukarı verdiğim örneklerin hepsi birer pazar yeri yani bu alışveriş siteleri kendi ürünlerini sattığı gibi başka şirketlere de kendi dükkanlarını açmaları ve ürünlerini satmaları için bir pazar yeri altyapısı sunuyor. Bu satılan ürünlerden kar payı alarak B2B (Business to Business) yani Türkçesiyle Şirketten Şirkete bir hizmet aktarımı gerçekleştiriyorlar.
Bunun anlaşılması şu açıdan önemli Trendyol sattığı bütün ürünleri kendisi üretmiyor. Büyük çoğunluğu başka şirketler tarafından üretiliyor ve Trendyol vasıtası ile satılıyor. Bunun içinde küçük dükkanlardan tutun da büyük markalara kadar pek çok şirket var. Fakat pek çok kişi bunun farkında değil. Yakın zamanda gerçekleşen İzmir Depreminden sonra Elif bebeğin fotoğrafına atıfla yapılan bir çizimin kullanıldığı hediyelik bardak Trendyol’da satışa sunulmuştu. Bu olaydan sonra Trendyol’a tepkiler yağdı. Fakat bu ürünü üreten ve satışa koyan Trendyol değil “hediyehanem” adında bir üreticiydi. Gelen tepkilerden sonra Trendyol ürünü kaldırdı ve bir açıklama yaptı. Bu olayda Trendyol’un gayet hızlı aksiyon aldığını ve tepkilerin doğru adresten şaştığını düşünüyorum. Trendyol’a her gün binlerce ürün yükleniyor ve bunları teker teker kontrol etmek mümkün değil. Ancak gelen şikayetler sonucu bunlar değerlendirilebiliyor. Trendyol’da satıcı olmak için imzalamanız gereken bir anlaşma var ve bu anlaşmada ürünlerinizle ve çalışma şeklinizle ilgili şartlar belirleniyor. Trendyol bu sözleşmeye dayanarak ürünlerinizi kaldırma ve anlaşmayı feshederek mağazanızı kapatma hakkına sahip. Alışverişlerinizle ilgili sorumluluk da Trendyol ve tedarikçi firmalar tarafından imzalanan anlaşmalara göre birlikte üstleniliyor.
İndirim Nedir?
İndirim markaların dönemsel olarak kar marjı üzerinde yaptığı oynamalar ile tüketicilerine farklı fiyatlardan ürün satabilmesini sağlayan bir pazarlama bileşenidir. İndirimler gerçekten büyük fırsatlar doğurabileceği gibi aldatıcı da olabilir. İndirimin geçerliliğini sorgulamak ve satın alma kararını vermek tüketiciye kalmıştır.
İndirimler günümüzde akıllı alışveriş için vazgeçilmez bir nimet ama aynı zamanda psikolojik bir tuzak da olabilir. İndirimli ürün satın almak, indirim yakalamak, kampanyalardan yararlanmak, hediye puan biriktirmek, kupon toplamak psikolojik olarak bir ödül etkisi yaratır ve kısa süreli hazlar açığa çıkarır. Alışveriş bağımlılığının bir benzeri indirim bağımlılığı için de geçerlidir.
Trendyol İndirimleri Gerçek Mi?
Trendyol ya da markalar nasıl bu kadar büyük indirimler yapabiliyor? Eğer ürünler bu fiyatlardan kar elde edilerek satılabiliyorsa neden bütün sene boyunca bu fiyatlardan satılmıyor? Bu soruların cevabı iktisatçılar ve pazarlamacılar için çok uzun olabilir. Fakat tüketiciler için basitleştirilmiş halini anlatmaya çalışayım. Markalar ürünleri için bir üretim ve pazarlama planı oluşturur. Bunun dahilinde sene boyunca ne kadar üretim yapılacağı ve bu ürünlerin satılması için gereken pazarlama faaliyetleri planlanır. İndirimler markalar için de bulunmaz bir fırsattır. Çünkü üretimin gayet maliyetli olan bir de depolama ve dağıtım kısmı vardır. İndirim yapılan toplu satışlarla bu kısımlardaki maliyetleri azalttığı ve kısa sürede büyük nakit akışı sağladığı için şirketlerin yararına olabilir.
Yani kısaca; evet indirimler gerçek olabilir. Fakat bunun için markaların iyi bir planlama yapması, yeterli alışveriş hacminin oluşması ve tüketicilerin yerleşmiş alışkanlıklarının olması gerekir.
Ülkemizde bunlar henüz yeni oluştuğu için sahte indirimlerle karşılaşmamız doğaldır. Bu konuda dikkatli olmamız gerekir. Kampanya dönemlerinde en çok önem vermemiz gereken kısımlardan biri fiyatların doğruluğunu kontrol etmektir. Ayrıca bu dönemleri tüketicinin zararına kullanmak isteyen kötü niyetli satıcılara karşı da hazırlıklı olmalıyız.
İndirimin Büyüleyici Etkisi
İndirimin büyüleyici bir etkisi vardır.
İlgili Okuma: Neden Satın Alırız?
İndirimin önemli özelliklerinden biri de sınırlı süre veyahut sayıda ürün için geçerli olmasıdır. Bu tüketicilerde bir aciliyet hissi yaratır. Aciliyet hissi ile hareket eden tüketici ihtiyacı olan ürünlere karar verirken doğru kararları alamayabilir. İhtiyacı olan ürünlerin yanında başka ürünler de almayı tercih edebilir.
Zig Ziglar satışın önündeki beş temel engeli şöyle sıralıyor:
- İhtiyaç yoksunluğu
- Para yoksunluğu
- Acele yoksunluğu
- Arzu yoksunluğu
- Güven yoksunluğu
İndirim sadece acele yoksunluğunu gidermekle kalmıyor aynı zamanda ürünü satın almanın önüne geçen bir indirimi yakalama arzusu yaratarak arzu yoksunluğunu, güven için gereken zaman kavramını ortadan kaldırarak güven yoksunluğunu, indirimin tarihini önceden belirleyerek ve kredi kartı ile alışverişi mümkün kılarak para yoksunluğunu ortadan kaldırıyor. Tüm bu engeller ortadan kalktıktan sonra ihtiyaç yoksunluğu gelen dalganın önünde artık önemsiz bir engel olarak kalıyor. Yani ihtiyacımız olup olmadığına bakmaksızın alışveriş hastalığına yakalanıyoruz.
Akıllı Alışveriş Nasıl Yapılır?
Peki tüketiciye karşı güçlü bir silah olan indirim günlerinde akıllı alışveriş yapılabilir mi?
İndirimli ya da indirimsiz, muhteşem ya da süper, Kasım ya da Aralık hangi dönemde olduğu önemli olmaksızın akıllı alışveriş yapılabilir. Hatta dersinizi iyi çalışıp bu dönemleri doğru değerlendirirseniz yapacağınız en akıllı alışverişleri bu döneme denk getirmeniz de mümkün.
Bunun için dikkat etmemiz gereken noktaları ve ipuçlarını 5 alt başlıkta toplamaya çalıştım.
1 – Telefondan Alışveriş Yapmayın
İlk ve en önemli adım. Mümkün olduğunca telefondan alışveriş yapmamaya çalışın. Online alışveriş fiziksel alışverişten farklı dinamiklere sahiptir ve daha az kontrole sahiptir. Aynı şekilde mobil alışveriş de bilgisayarınızdan yapacağınız alışverişe göre daha kısıtlı bir değerlendirme ve hareket alanı sağlar.
2 – Hazırlık Yapın
Yapacağınız alışverişler için mutlaka bir liste hazırlayın. İhtiyacınız olan şeyleri bir araya getirin ve mümkünse neden ihtiyacınız olduğunu, ihtiyacınızın ne kadar acil olduğunu, yenisini satın almaktan başka bir yolla temin edip edemeyeceğinizi de düşünün, not alın. Bunu telefonunuzda da yapabilirsiniz, ürünleri favoriye alıp bilgisayarınızda inceleyebilirsiniz fakat satın alma kısmını mümkünse telefonda yapmayın.
3 – Ürünleri İhtiyaca Göre Sıralayın
Listenizi ihtiyaca göre sıralayın. İhtiyacınız olmayan şeyleri almayın demeyeceğim, çünkü bu kolay bir ayrım olmayacak. O yüzden satın almayı düşündüğünüz şeyleri en üstte en çok ihtiyacınız olan ürün olacak şekilde sıralayın. Satın alırken de bu sırayı takip etmeye çalışın. İhtiyacınızın düşük arzunuzun yüksek olduğu ürünlerle alışverişe başlarsanız bütçenizi aşmanız çok olasıdır. Ayrıca alışveriş ve indirimden faydalanma güdünüzü tatmin etmek için ihtiyacınız olan ürünleri satın aldığınızda listenin sonuna geldiğinizde bu ürünlere aslında o kadar da ihtiyacınız olmadığını görebilirsiniz.
4 – Fiyat Karşılaştırın
Bakın burası çok önemli, köprüden önce son çıkış. Neyi nereden alacağınıza karar vermek için fiyat karşılaştırma ve takip araçlarını kullanın. Telefondan alışveriş yapmayın dememin en büyük sebebi aslında bu. Neyi alacağınıza karar verdikten sonra en ucuz fiyatı bulmak ya da gerçekten indirime girip girmediğini öğrenmek için ürün adını ya da kodunu bu araçlarda araştırın.
5 – İndirimin Bekçisi Olun
Satın alma aşamasında acele etmeyin. İndirimler ne kadar sürecek, hangi ürünleri kapsayacak bunu öğrenin. Black Friday’de kapıda sıra bekleyip birbirini ezerek içeri giren, kavga dövüş içeri girdikten sonra muzaffer bir edayla ganimetlerini eve götüren, daha sonra da yeterince iyi bir indirim yakalayamadığı için kendisi kötü hisseden ya da gereksiz alışveriş yaptığının farkına varan biri olmayın.
Tekrar hatırlatmak istiyorum burada yazdıklarım sadece Trendyol değil tüm online alışveriş siteleri için geçerli şeyler.
Bir sonraki yazımda influencerlar ve online alışveriş konusunu ele almayı planlıyorum. Yazmamı istediğiniz başka konular olursa yorum yaparak iletebilirsiniz.
Keyifli bir online alışveriş deneyimi yaşamanız için dikkat etmeniz gerekenleri anlatmaya çalıştım. Umarım hepiniz süper indirimler yakalar ve bütçenizden tasarruf edersiniz, hayalinizdeki ürünleri satın alırsınız.
Fakat şunu unutmamakta fayda var:
İnsanları sevin ve eşyaları kullanın. Çünkü tam tersi asla işe yaramaz.
Dipnot: Bu yazıyı paylaştıktan sonra sponsorlu bir gönderi olup olmadığını soran arkadaşlar oldu. Şeffaflık ilkesi gereği buraya da not düşmek istedim. Trendyol Influencer Programına üyeyim, fakat henüz hiç paylaşım yapmadım. Paylaşım yaparsam da bunun yukarıdaki öneriler dahilinde uygun fiyatlı ve kendi deneyimlediğim bir ürün olacağından emin olabilirsiniz. Bunun haricinde kontrolsüz paylaşımların savunduğum şeylere ters düşeceği kanısındayım. Bu gönderi sponsorlu bir gönderi değil. Trendyol ya da başka bir alışveriş sitesinin yazdıklarımdan çok memnun olacağını da düşünmüyorum açıkçası. 🙂 Yukarıda da yazdığım gibi güncel bir örnek olduğu ve kolay anlaşılması açısından Trendyol örneğini verdim.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
